Tết vừa rồi khi đến nhà tôi chúc tết nó vẫn tranh tiền mừng
tuổi với con em mới học lớp sáu. Vậy mà sự lớn đã xảy ra. Bố mẹ nó đưa nó đến
nhờ tôi một việc tày trời: Bác cứu cả nhà em với, cháu nó dại dột có thai đến 5
tháng rồi, bác có học, bác đưa nó đi giải quyết hộ em với. Khổ em quá, không lẽ
em cắn lưỡi tự tử trước mặt nó.
Cô cháu gái họ xa của tôi năm nay
vừa 16 tuổi, cái tuổi ăn chưa no, lo chưa tới, trước mắt tôi, nó vẫn là một con
bé thò lò mũi xanh. Nhìn nó đang cắm mặt xuống đất, tội nghiệp, tôi đành nhận
lời. Nhưng sự việc không đơn giản như tôi nghĩ, cái thai nằm trong con bé đã 26
tuần tuổi.
Nhìn cái bụng
tròn vo dưới cái mặt tái xanh, mắt trắng dã, môi thâm xì, cô bạn bác sĩ lắc
đầu: Không được rồi. Quy định của ngành Y tế thai 22 tuần tuổi trở lên cấm tiệt
việc nạo, phá. Bệnh viện em không làm gì được. Tôi nói với nó: Hay là cứ đẻ rồi
nuôi, Cô nói thai khỏe lắm. Đứa cháu tôi chợt tru lên khóc. Nó quỳ sụp xuống
vái như tế sao: Cô với bác cứu cháu với, không giúp cháu, cháu chỉ còn con
đường chết…
Cô bạn bác sĩ
lẳng lặng ra cửa sổ ngắm trời một lúc rồi quay vào: Cháu ra ngoài đi, để cô
tính. Cách tính của cô là gửi cháu tôi vào một cơ sở tư nhân chuyên nạo thai
chui. Cô hứa sẽ nói giúp với bác sĩ để làm cho cẩn thận, nhưng cô không trực
tiếp đưa cháu đi được. Cô giới thiệu tôi với một cò phá thai. Công việc xuôi
lọt, ngay trưa hôm đó bác cháu tôi có mặt tại phòng khám tư của ông bác sĩ nọ.
Ông nói như đùa: Có gì mà sợ, tôi làm hàng trăm ca rồi. bây giờ trẻ động tình
từ năm 12,13 tuổi, ngủ với nhau dễ chỉ kém gà một tẹo, có thai đầy. Ông đưa cho
vỉ thuốc Mifepristone: Uống đi cháu, trưa mai là xong.
Y học hiện đại tài thật, chỉ một
ngày sau, cháu tôi đau bụng và thai ra. Nhìn nó đau đớn vật vã, tôi chỉ mong
đây là bài học lớn để nó cẩn trọng bước vào đời. Nhưng đó không phải là điều
đáng sợ nhất. Ngay sau khi xong việc, ông bác sĩ gọi tôi vào: Này vào mà xem
cháu ông. Cái thai co quắp trong một cái khay nhôm, đã đủ chân, tay, mặt mũi,
nhỏ như một con chuột, đẫm máu và một chất nhầy bẩn thỉu. Cặp mắt nó mờ đục bất
động như đang nhìn tôi thù hận. Kinh khủng nhất phần bụng và ngực của nó vẫn
đang phập phồng cử động, mồm nó vẫn mấp máy như muốn khóc.
Tôi hét lên: Nó vẫn sống ! Ông bạn bác sĩ nói: Thì nó vẫn sống, nhưng chỉ một
lúc nữa thôi là nó chết. Một thứ nước chua và nóng từ trong dạ dày tôi chợt
trào lên cửa họng, không chịu được tôi ôm miệng chạy vào nhà vệ sinh. Chưa có
một trận nôn mửa nào ghê gớm thế trong đời tôi. Vừa nôn mửa xong, ra đến bồn
rửa mặt định súc miệng rửa mặt, thì kinh khủng quá, cái thai nhi chết đã được
đưa vào để bên cạnh bồn rửa mặt từ bao giờ. Cặp mắt của thai nhi bây giờ đã
đông cứng nhưng vẫn như cắm vào mắt tôi, không rời khỏi tôi như đang ghi nhớ, như
hẹn hò. Tôi đạp cửa lao ra. Không chào ai cả, tôi chạy ra đường như một thằng
điên.
Kể từ hôm đó cho đến khi viết những
dòng này đã một tuần lễ trôi qua, tôi không ngủ được. Đêm nào cặp mắt bất động và
trắng đục của thai nhi cũng hiện lên trong đầu tôi, xâu xé tôi. Có đêm tôi còn
nhìn thấy nó đưa bàn tay bé nhỏ của nó sờ lên má tôi, bàn tay lạnh và nhớt. Có
lần nó còn cười với tôi, nhưng đôi mắt vẫn trắng và đông cứng.
Theo lời bác sĩ
tâm thần, cách duy nhất ra khỏi tình trạng tà ám này là tìm hiểu về nó. Và tôi
đã đi.
Tình trạng phá thai lớn đang trở nên phổ biến
Trên địa bàn Hà Nội có trên 100 cơ
sở nạo phá thai tư nhân, tập trung xung quanh các bệnh viện lớn: Bạch Mai, 103,
Phụ Sản Hà Nội… Tuy nhiên “cò phá thai” có mặt ở tất cả phòng khám các bệnh viện,
phòng khám kế hoạch hóa gia đình, kể cả ở các bệnh viện nổi tiếng như Bệnh Viện
Phụ Sản TW, Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội. Theo chuẩn Quốc gia về các dịch vụ chăm
sóc sức khoẻ sinh sản do Bộ Y Tế ban hành, các cơ sở y tế có đủ điều kiện về
chuyên môn và trang thiết bị chỉ được phép phá thai đến 22 tuần tuổi. Tuy
nhiên, hầu hết các cơ sở phá thai tư nhân đều nhận phá thai lớn hơn 22 tuần
tuổi, thậm chí còn lớn hơn 25 tuần tuổi.
Trên đường Giải Phóng, đếm sơ tôi đã
thấy trên 20 tấm biển quảng cáo dịch vụ phá thai. Dừng lại một cơ sở dịch vụ
phá thai, chưa kịp tắt máy xe, một cô gái đã đon đả chạy ra: “Bác cần gì ạ ?
Mời bác vào”. Tôi nhẹ nhàng trình bày trường hợp cháu tôi, coi như nó chưa phá
thai. Cô gái cười tươi; Bác cứ đem cháu nó lại đây. Chúng cháu giải quyết luôn,
26 chứ 28 tuần chúng cháu cũng giải quyết. Đảm bảo với bác, chỉ 3 ngày, cháu
bác lại đẹp như chưa bao giờ có thai. Khi tôi hỏi chi phí cô rành rọt: Thai 26
tuần tuổi là to quá rồi, riêng phần dịch vu, chúng cháu lấy bác 4 triệu thôi,
tiền xét nghiệm, tiền thuốc bác lo. Thấy tôi còn ngần ngừ, cô thuyết phục: “Ở
đây là rẻ nhất đấy, bác đi cả phố mà tham khảo, nếu giá như thế, bác nhớ quay
lại đây. Ở đây chúng cháu làm đảm bảo, không bao giờ có tai biến cả”.
Trời hỡi, họ mời chào dịch vụ liên quan đến sinh mạng
con người mà giống như mời chào mua mớ rau. Hết cả hồn. Tôi đành quay lại Bệnh Viện
Phụ Sản TW. Nằm ở giữa trung tâm thành phố, cái Bệnh viện ba mặt phố này xây
dựng khang trang, nhưng vào trong tôi mới thấy cái khang trang này vẫn còn chưa
đủ. Chao ôi ! toàn người là người, người đâu mà đông thế.
Bác sĩ Phan Văn Quý, ( Bệnh Viện Phụ
Sản TW ) cho biết, phần lớn những trường hợp đến đây xin phá thai đều chưa có
gia đình, thậm chí có rất nhiều em đang ở tuổi vị thành niên. Họ đến bệnh viện
với mong muốn khẩn thiết được rũ bỏ “của nợ” đang ngày càng lớn trong cơ thể
mình.
Bao nhiêu trường hợp là bấy nhiêu
hoàn cảnh éo le. Có cô bị người yêu ruồng rẫy, có trường hợp lại đang là học
sinh, nuôi thânchẳng nổi huống hồ… Và có một điều chung là tất cả trong số họ
đều không mong được làm mẹ trong thời điểm đó. Họ quyết tâm rũ bỏ thiên chức ấy
dù đã được bác sĩ tư vấn là khi thai đã to mà xử lý sẽ rất nguy hiểm, thậm chí
đe doạ đến tính mạng.
Ông Quý cho biết, theo chuẩn Quốc Gia
về các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sinh sản do Bộ Y tế ban hành, các cơ sở y tế
có đủ điều kiện về chuyên môn và trang thiết bị chỉ được phép phá thai đến 22
tuần tuổi. Nhưng trên thực tế, ngoài những trường hợp đặc biệt phải nhận phá ở
tuổi thai lớn hơn 22 tuần như: người mang thai ở tuổi vị thành niên, những
người bị bệnh không may có thai ngoài ý muốn, bệnh nhân tâm thần, bị cưỡng
hiếp, thai dị dạng…
Bệnh viện Phụ Sản TW vẫn phải chấp
nhận phá thai lớn đang phát triển hoàn toàn bình thường cho thai phụ sau 23
tuần tuổi, sau khi đã cố gắng tư vấn. Cũng xoay quanh vấn đề này, TS. Nguyễn
Đức Hinh lý giải thêm: “Là bệnh viện tuyến Trung ương chuyên về sản khoa nên
thường xuyên phải tiếp nhận những trường hợp phá thai lớn ở các cơ sở y tế tư
nhân hoặc tuyến dưới chuyển lên do bị tai biến như thủng tử cung, nhiễm trùng
máu… để cấp cứu, điều trị. Đến khi ấy, hầu hết tính mạng người bệnh đều đã
“ngàn cân treo sợi tóc”. Lúc này, các bác sĩ chỉ còn phương án loại bỏ thai nhi
để cứu sản phụ.
Nếu căn cứ theo quy định của Bộ Y Tế
thì bệnh viện và bác sĩ biết là vi phạm, nhưng vì tính mạng người bệnh nên đành
phải chấp nhận dù hầu hết các bác sĩ ở đây đều không muốn làm công việc này vì
nỗi ám ảnh nghề nghiệp.
Rất nhiều đồng nghiệp tâm sự, hằng
ngày phải chứng kiến cảnh đứa trẻ có đủ hình hài phát triển hoàn toàn khoẻ
mạnh, bị các thiết bị y tế sắc lạnh lôi ra khỏi người mẹ, ai cũng đau lòng. Lại
có trường hợp thai nhi ra khỏi bụng mẹ vẫn còn cử động hoặc khóc được. Với
những đứa trẻ xấu số ấy, các bác sĩ vẫn chăm sóc, cắt rốn và quấn tã, chuyển
các cháu sang khoa sơ sinh, dẫu biết rằng các cháu rồi cũng sẽ chết vì thiếu
tháng.
Tình trạng phá
thai bừa bãi đang gia tăng ở Việt Nam Nam
Theo thông tin chúng tôi ghi nhận
được từ nghiên cứu mới nhất của Thạc sĩ Nguyễn Mỹ Hương, Ủy ban quốc gia Dân Số
Kế Hoạch Hóa Gia Đình về “Những yếu tố ảnh hưởng đến mang thai vị thành niên”,
mỗi năm cả nước có khoảng 300.000 ca nạo hút thai ở độ tuổi 15 – 19, chiếm
khoảng 40% các ca nạo hút thai trong tổng số khoảng 1 triệu ca phá thai trong
cả nước. Tiếc thay hầu hết các trường hợp phá thai to là các em gái vị thành
niên. Theo bác sĩ sản phụ khoa Lê Thị Kim Dung, Trung tâm Y Tế Lao Động Thái Hà
( Hà Nội ), thanh niên trẻ chưa kết hôn từ 24 tuổi trở xuống chiếm khoảng 30%
số ca phá thai. Có những cô gái chỉ mới 14, 15 tuổi. Phần lớn trẻ vị thành niên
đến bỏ thai thường là thai to ( trên 12 tuần ), bởi các em chưa đủ hiểu biết,
nhiều khi có thai mà không biết, hoặc vì sợ hãi không biết phải làm gì nên lần
lữa, chậm xử trí. Cũng có nhiều trường hợp muốn ép bạn trai cưới nên để thai
to. Trung bình hàng tháng, trung tâm "giải quyết" khoảng 10 ca thai
to.
Những ám ảnh chết người
Được giới thiệu, tôi đến thăm cô NTT.
đang tạm trú tại một Chùa ở Gia Lâm ( Hà Nội ). Đó là một cô gái xinh xắn năm
nay vừa 17 tuổi. Trước đó một năm cô trót có thai với một bạn trai cùng học lớp
10 phổ thông. Do cả hai cùng đang còn nhỏ tuổi, gia đình hai bên đưa cô đi phá
thai, lúc đó thai đã 20 tuần tuổi. Do cơ thể khỏe mạnh, ngay sau khi phá thai
xong, cô nhỏm dậy xem cái thai của mình, thấy mặt thai nhi, lại thấy nó có cử
động, sợ hãi cô rú lên và ngất đi. Sau khi về nhà, cô ngơ ngẩn như người mất
hồn. Đặc biệt, cô không ngủ được, hễ chợp mắt là hình ảnh thai nhi hiện lên.
Gia đình đã đưa cô đến Viện sức khỏe tâm thần Bệnh viện Bạch Mai, được xác nhận
là rối loạn tâm thần do sang chấn tâm lý. Nhưng bao nhiêu thuốc cũng không khỏi
được, gia đình lại mời thầy cúng, cúng trừ tà. Thầy cúng nói con ma này dữ lắm
không đuổi được đâu, tốt nhất cho cô lên chùa tụng kinh niệm Phật sám hối, may
ra lành. Sáu tháng nay cô ở chùa, bỏ hết cả học hành, mất hết tương lai. Hôm
gặp cô, tôi thấy cô xanh xao. Cô nói đang xin bố mẹ cho cô được xuống tóc đi
tu.
Chị M. hộ lý Bệnh Viện Tâm Thần TW
kể, bệnh viện chị đã từng điều trị cho hàng chục cô gái bị tâm thần sau nạo phá
thai, có cô chuyển thành tâm thần phân liệt, suốt ngày ôm gói vải ru con, hễ ai
đụng vào là cô ta vằn mắt lên cấu cắn người ấy. Có người bị cô ta cắn cổ suýt
chết.
Bên cạnh những cô gái tâm thần còn
sống, nhiều cô nạo thai to đã tử vong do phá thai ở những cơ sở tư nhân không
có khả năng chuyên môn. Theo thống kê của Tổ Chức Y Tế Thế Giới, tại Việt Nam
phá thai là nguyên nhân của 5% số ca tử vong ở sản phụ, tỷ lệ cao nhất là trong
trường hợp sản phụ tuổi vị thành niên và phá thai to. Theo điều tra nhân khẩu
học và sức khoẻ sinh sản năm 1997, ước tính có 32,2% phụ nữ nạo hút thai cho
biết là sức khoẻ của họ có bị ảnh hưởng sau khi nạo hút thai. Còn trong điều
tra y tế 2001 – 2002 có chỉ ra chi tiết dấu hiệu bất thường mà phụ nữ gặp phải
sau phá thai, theo đó 21,4% là đau bụng kèm dịch hôi, 21% chảy máu kéo dài,
14,5% sốt. Chưa có thống kê về các trường hợp tâm thần sau nạo phá thai. Tỷ lệ
này cao hơn ở phụ nữ nghèo, trình độ thấp, người dân tộc, người theo đạo và ở khu
vực nông thôn.
Với lứa tuổi vị thành niên, phá thai
làm tăng nguy cơ vô sinh ở tuổi trưởng thành và nếu thực hiện tại các cơ sở y
tế tư nhân thì nguy cơ cũng cao hơn so với tại bệnh viện. Nạo hút thai tại các
nơi khác bị vô sinh thứ phát gấp 3,7 lần nạo hút thai tại bệnh viện. Ngoài việc
ảnh hưởng đến sức khoẻ phá thai nó còn ảnh hưởng đến tâm lý, tinh thần, ảnh
hưởng đến kinh tế, việc làm và học tập của người phụ nữ. Theo những số liệu có
được về biến chứng sau phá thai có thể nói tỷ lệ này ở Việt Nam tương đối cao, điều này thể hiện dịch vụ này
đang thiếu an toàn ở Việt Nam
Ngày 5.10.2010, Bệnh viện Phụ sản Hà
Nội đã tiếp nhận một thiếu nữ16 tuổi tên là T.T.T. Huệ được đưa đến bằng cáng
từ một bệnh viện tư nhân ( trên phố Giảng Võ ) trong tình trạng mất máu, da
xanh, thể trạng yếu, huyết áp chỉ còn 70/40 nguy hiểm đến tính mạng. Bệnh nhân
phải truyền máu. Kết quả xét nghiệm máu, thử thai dương tính – đồng nghĩa với
việc bệnh nhân có thai. Qua khám, siêu âm cho thấy trong bụng bệnh nhân có khối
u to, máu chảy ồ ạt. Bệnh nhân đã bị nhiễm khuẩn cổ tử cung và sốt. Các bác sĩ
đã khám âm đạo, cổ tử cung thì một thai nhi gần ba tháng tự chui ra trong tình
trạng bị phân hủy và bốc mùi. “Mùi khó chịu đến mức mọi người đeo khẩu trang mà
vẫn phải nín thở, nhăn mặt” - một y tá cho biết. Bệnh nhân sau đó đã tử vong.
Các biện pháp phá thai
hiện nay
Các biện pháp phá thai là các thủ
thuật kết thúc quá trình thai nghén trong thời gian đầu của thai kỳ khi thai
chưa quá 12 tuần tuổi ( nạo, hút thai ) hoặc khi thai đã lớn ( Kovax ).
Hiện nay, so
với nạo thai hoặc kovax, hút thai vẫn được coi là biện pháp phá thai an toàn
hơn. Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, do có nhiều kỹ thuật phát
hiện thai sớm và người ta cũng hiểu được sự nguy hiểm của việc nạo, phá thai
lớn nên số người phát hiện thai sớm và đi hút nhiều hơn nạo.
Thủ thuật hút: Bác sĩ đưa một ống
nhỏ bằng nhựa qua cổ tử cung vào trong tử cung ( ống này nối với bơm điện hoặc
bơm tay rồi hút phôi thai ra ). Thủ thuật được thực hiện nhẹ nhàng, ít đau đớn
và ít biến chứng. Việc hút thai cần được thực hiện ở các trung tâm chăm sóc sức
khoẻ bà mẹ và trẻ em, phòng khám sản phụ khoa, trạm y tế.
Nạo thai là thủ
thuật phá thai được thực hiện với những trường hợp tuổi thai dưới 12 tuần hoặc
bạn gái chậm kinh chưa quá 8 tuần. Bác sĩ nong rộng cổ tử cung rồi đưa vào
trong tử cung một dụng cụ giống như cái thìa để lấy ra phôi thai cùng rau thai.
Nạo thai thường gây đau hơn, tỷ lệ biến chứng cao hơn so với hút. Nạo thai đòi
hỏi cán bộ y tế có kỹ thuật. Việc nạo thai cần được thực hiện ở các bệnh viện.
Hiện nay và
trong tương lai biện pháp này sẽ được hạn chế sử dụng để tăng độ an toàn cho
bạn gái.
Bên cạnh những phương pháp dành cho
việc nạo phá thai sớm này, bạn còn có thể nghe đến việc nạo phá thai muộn ( đối
với thai từ 4 – 5 tháng ) gọi là phương pháp phá thai kovax. Trường hợp này bác
sĩ sẽ tiêm truyền chất oxytocin ( thường được gọi là thuốc giúp đẻ nhanh ) để
kích thích co bóp tử cung và chuyển dạ để đưa thai và rau thai ra ngoài. Kỹ
thuật này chỉ tiến hành với các trường hợp đặc biệt vì nó có thể đưa đến nhiều
tai biến nguy hiểm. Kỹ thuật này cần được thực hiện ở bệnh viện và theo chỉ
định của bác sĩ.
Từ năm 2005, Bộ Y Tế chính thức cho
sử dụng biện pháp phá thai thứ 4 là phá thai bằng thuốc. Từ đó, Việt Nam
Phá thai bằng thuốc có thể áp dụng
cho tất cả các trường hợp có nhu cầu nhưng chúng có một số chống chỉ định, có
nghĩa là cấm dùng trong một số trường hợp như: Phụ nữ có vết mổ cũ ở tử cung do
mổ lấy thai hay mổ bóc tách u xơ tử cung hoặc mổ tạo hình tử cung, phụ nữ bị
bệnh tim, bệnh Basedow, bị dị ứng với loại thuốc này.
Cần sớm có giải pháp
hạn chế phá thai trẻ gái vị thành niên
Quan hệ tình dục sớm cùng với việc nạo phá thai đã
dẫn tới những hậu quả nghiêm trọng như biến chứng tử vong, vô sinh, lây nhiễm
các bệnh qua đường tình dục... Mặc dù vậy, không phải trẻ vị thành niên, thậm
chí các bậc phụ huynh nào cũng biết đến những nguy hại chết người này.
Trong khi đó,
nguy cơ chết mẹ của bà mẹ trẻ dưới 20 tuổi cao gấp 5 lần so với bà mẹ sinh con
ở tuổi 24, 25. Số trẻ em dưới 15 tuổi mắc các bệnh lây qua đường tình dục chiếm
1,16% ( đối với bệnh lậu ) và 1,5% với các bệnh hoa liễu khác. Cùng với những
nguy cơ liên quan đến sức khỏe, quan hệ tình dục sớm và có thai ngoài ý muốn
còn dẫn đến những thảm cảnh: tinh thần sụp đổ, mất lòng tin, gia đình ruồng bỏ,
bỏ học dẫn tới mại dâm, ma túy.
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực
kế hoạch hóa gia đình, sự dậy thì sớm do điều kiện sống cải thiện cùng với quan
niệm dễ dãi về tình dục là những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới tỉ lệ nạo phá
thai ở trẻ vị thành niên tăng cao. Trong khi đó, vấn đề giáo dục giới tính hầu
như chưa được các bậc cha mẹ cũng như các nhà giáo dục, các nhà quản lý xã hội
quan tâm đúng mức.
Không ít cha mẹ cho rằng giáo dục
giới tính, tình dục là “vẽ đường cho hươu chạy”, còn các nhà giáo dục thì cho
rằng đó là vấn đề tế nhị, riêng tư, không nghiêm túc, rất khó trình bày trên
bục giảng... Vì những lẽ đó, cho đến nay chúng ta vẫn chưa có một chiến lược,
một giáo trình quốc gia chính thức cung cấp kiến thức về vấn đề sức khỏe sinh
sản cho lứa tuổi vị thành niên.
Có lẽ đến lúc này, không còn ai nghi
ngờ việc phải đưa kiến thức giáo dục giới tính vào học đường. Người lớn chúng
ta hãy quan tâm tới các em nhiều hơn nữa, hãy tạo cho em một môi trường văn hóa
tình dục lành mạnh, một nhận thức đúng đắn về tình dục với hai chức năng: thỏa
mãn nhu cầu hạnh phúc của con người và duy trì nòi giống.
Vị thành niên là lứa tuổi chuẩn bị
trở thành chủ nhân thực sự của đất nước. Do đó, trước khi chờ đợi sự giúp đỡ
của người lớn, chính các em sẽ phải là người sáng suốt tự quyết định trước
những “cuộc hẹn hò sớm” – những “cuộc hẹn hò” luôn “lành” ít “dữ” nhiều này.
VŨ HÀ, www.baobaovephapluat.vn
12.7.2012
Ghi chú của Ephata:
Bài viết trình
bày về tình trạng nạo phá thai ở Việt Nam hiện nay, tuy nhiên một số quan điểm
và giải pháp tác giả bài báo đưa ra không phải là chủ trương BVSS của Hội Thánh
Công Giáo nói chung.
Theo EPHATA số 518
0 nhận xét:
Đăng nhận xét