LTCGVN (05.07.2013)
Các cuộc tấn công của Tin lành nhắm vào Giáo hội Công giáo thường tập
trung vào Bí tích Thánh Thể. Điều này chứng tỏ rằng các đối thủ của Giáo hội
Công giáo – chủ yếu là phái Evangelical (Tân Giáo) và phái Fundamentalist (Tin Lành
Chính Thống) – nhận thấy một trong các giáo lý chủ yếu của Công giáo. Vả lại, các
cuộc tấn công cho thấy rằng phái Fundamentalist không luôn luôn là những người
giải thích Kinh thánh theo nghĩa đen. Điều này có trong bản dịch của đoạn Kinh
thánh chính, chương 6, Tin Mừng theo Thánh Gioan, trong đó Chúa Giêsu nói về bí
tích sẽ được thiết lập trong Bữa Tiệc Ly (The Last Supper), khảo sát nửa cuối của
chương này.
Ga 6:30 bắt đầu một cuộc đàm đạo xảy ra tại hội đường Capernaum
Lặp đi lặp lại
Trước tiên Chúa Giêsu lặp lại điều Ngài đã nói, rồi tóm lại:
“Tôi là bánh hằng sống từ trời xuống. Ai
ăn bánh này, sẽ được sống muôn đời. Và bánh tôi sẽ ban tặng, chính là thịt tôi
đây, để cho thế gian được sống. Người Do-thái liền tranh luận sôi nổi với nhau.
Họ nói: “Làm sao ông này có thể cho chúng ta ăn thịt ông ta được?” (Ga 6:51–52).
Những người lắng nghe Ngài sửng sốt vì họ hiểu Chúa Giêsu
theo nghĩa đen – và đúng. Ngài lặp lại các chữ đó, nhưng với mức nhấn mạnh hơn,
và giới thiệu về việc uống Máu Ngài: “Đức
Giêsu nói với họ: “Thật, tôi bảo thật các ông: nếu các ông không ăn Thịt và
uống Máu Con Người, các ông không có sự sống nơi mình. Ai ăn Thịt và uống Máu
Tôi, thì được sống muôn đời, và Tôi sẽ cho người ấy sống lại vào ngày sau hết,
vì Thịt Tôi thật là của ăn, và Máu Tôi thật là của uống. Ai ăn Thịt và uống Máu
Tôi, thì ở lại trong Tôi, và Tôi ở lại trong người ấy” (Ga 6:53–56).
Không chấn chỉnh
Lưu ý rằng Chúa Giêsu không cố gắng làm nhẹ những điều Ngài
đã nói, cũng không sửa sai “những sự hiểu lầm”, vì chẳng có gì cả. Những người
lắng nghe Chúa đều hiểu đúng về Ngài. Họ không nghĩ Ngài nói ẩn dụ. Nếu có, và nếu
bị hiểu sai, sao lại không có chấn chỉnh?
Khi có sự hiểu lầm, Chúa Giêsu chỉ giải thích ý Ngài nói (x.
Mt 16:52–12). Ở đây, khi có hiểu lầm nghiêm trọng, Chúa Giêsu không hề cố gắng
sửa sai, mà Ngài chỉ lặp lại để nhấn mạnh.
Thậm chí ngay cả các môn đệ cũng chau mày: “Lời này chướng tai quá! Ai mà nghe nổi?”
(Ga 6:60). Các môn đệ là những người đã từng thấy Sư Phụ làm nhiều điều kỳ
diệu mà còn vậy đó. Ngài cảnh báo họ đừng nghĩ theo bản tính xác thịt, mà phải
nghĩ theo tâm linh: “Thần Khí mới làm cho
sống, chứ xác thịt chẳng có ích gì. Lời Thầy nói với anh em là thần khí và là
sự sống” (Ga 6:63; x. 1 Cr 2:12–14).
Ngài biết rõ một số người không tin. Khi khước từ Thánh Thể,
Giuđa đã sa ngã (x. Ga 6:64). Thánh Gioan cho biết: “Từ lúc đó, nhiều môn đệ rút lui, không còn đi theo Người nữa” (Ga
6:66).
Đây là hồ sơ duy nhất chúng ta có về những người theo Chúa
Giêsu đã bỏ Ngài vì những lý do giáo lý. Nếu điều đó gây hiểu lầm, và nếu sai
lầm trong việc dùng ẩn dụ theo nghĩa đen, tại sao Ngài không gọi họ lại và nói
thẳng vấn đề? Cả những người Do Thái nghi ngờ Ngài và các môn đệ chấp nhận mọi
thứ theo điểm này vẫn ở với Ngài, nhưng Ngài nói Ngài chỉ dùng dụ ngôn.
Ngài không sửa sai những người chống đối. 12 lần Ngài nói
Ngài là bánh từ trời xuống, 4 lần Ngài nói người ta “ăn Thịt Ngài và uống Máu
Ngài”. Tin Mừng theo Thánh Gioan, chương 6, là lời hứa về những gì được thiết
lập trong Bữa Tiệc Ly – và đó là lời hứa không thể minh nhiên hơn nữa. Đối với
người Công giáo cũng vậy. Nhưng giáo phái Fundamentalist nói gì?
Chỉ là ẩn dụ hoặc văn
hoa?
Họ nói rằng trong Ga 6, Chúa Giêsu không nói về ẩm thực vật
chất mà nói về ẩm thực tâm linh. Họ viện chứng câu Ga 6:35: “Đức Giêsu bảo họ: “Chính tôi là bánh trường
sinh. Ai đến với Tôi, không hề phải đói; ai tin vào Tôi, chẳng khát bao giờ!”.
Họ cho rằng Chúa Giêsu là bánh, là thức uống. Như vậy, ăn thịt và uống máu chỉ
là tin vào Đức Kitô.
Nhưng có vấn đề trong cách hiểu đó. LM John A. O’Brien giải
thích: “Câu nói ‘ăn thịt và uống máu’ được
dùng theo nghĩa bóng trong những người Do Thái, cũng như trong người Ả Rập ngày
nay, nghĩa là bắt một người phải chịu tổn thương nghiêm trọng, nhất là bằng
cách vu khống hoặc kết án oan sai. Hiểu câu này theo nghĩa bóng sẽ khiến Chúa hứa
sự sống vĩnh hằng đối với thủ phạm đã vu cáo Ngài và ghét Ngài, làm giảm cả
đoạn văn tới mức vô nghĩa” (O’Brien, The Faith of Millions, 215).
Những người theo giáo phái Fundamentalist phê bình đoạn Ga
6 rằng người ta có thể chứng tỏ Đức Kitô nchỉ nói ẩn dụ bằng cách so sánh các
câu như “Tôi là Cửa” (Ga 10:9), và “Tôi là Cây Nho thật” (Ga 15:1). Vấn đề là
không có liên quan gì tới “Tôi là Bánh Hằng Sống” (Ga 6:35). “Tôi là Cửa” và
“Tôi là cây nho thật” mang ý nghĩa ẩn dụ vì Đức Kitô như Cửa – chúng ta lên
trời qua Ngài, và Ngài cũng như Cây Nho – chúng ta tiếp nhận “nhựa tâm linh”
nhờ Ngài. Nhưng Chúa Giêsu trong Ga 6:35 còn vượt xa ngoài biểu tượng bằng cách
nói: “Thịt Tôi thật là của ăn, Máu Tôi
thật là của uống” (Ga 6:55).
Ngài nói tiếp: “Như
Chúa Cha là Đấng hằng sống đã sai tôi, và tôi sống nhờ Chúa Cha thế nào, thì kẻ
ăn tôi, cũng sẽ nhờ tôi mà được sống như vậy” (Ga 6:57). Trong tiếng Hy
Lạp, động từ “ăn” (trogon) rất thẳng
thừng và có nghĩa là “nhai” hoặc “gặm nhấm”. Đây không là ngôn ngữ ẩn dụ.
Tranh luận
Đối với giáo phái Fundamentalist, việc tranh luận Kinh
thánh bị chụp mũ bằng cách phản đối Ga 6:63: “Thần khí mới làm cho sống, chứ xác thịt chẳng có ích gì. Lời Thầy nói
với anh em là thần khí và là sự sống”. Họ nói điều này có nghĩa là việc ăn
thịt thật thì vô lý. Nhưng điều này có ý nghĩa không?
Chúng ta có hiểu Đức Kitô đã yêu cầu các môn đệ ăn Thịt
Ngài, rồi nói họ làm vậy là vu vơ? “Thịt không có lợi” nghĩa là gì? “Ăn thịt
tôi, nhưng bạn sẽ thấy đó là lãng phí thời gian” – Ngài nói gì? Hầu như không.
Sự thật là Thịt Chúa Giêsu có sẵn! Nếu không có sẵn, Con
Thiên Chúa nhập thể là vô lý, sự chết và sự phục sinh của Ngài cũng vô ích. Thịt
Chúa Giêsu đem lại lợi ích cho chúng ta hơn bất cứ thứ gì khác trên thế gian
này. Nếu Thịt Ngài không đem lại lợi ích cho chúng ta, việc giáng sinh, tử nạn
và phục sinh của Đức Kitô là vô ích, như Thánh Phaolô nói: “Lòng tin của anh em thật hão huyền, và anh em vẫn còn sống trong tội
lỗi của anh em. Hơn nữa, cả những người đã an nghỉ trong Đức Kitô cũng bị tiêu
vong” (1 Cr 15:17b-18).
Các tông đồ có hiểu “những lời Thầy đã nói với anh em là
Thần Khí và Sự Sống” hay là một “uẩn khúc” (circumlocution) về tính biểu tượng?
Không ai có thể hiểu nếu không đứng ở vị trí của giáo phái Fundamentalist và
nghĩ điều đó cần thiết để tìm ra một cơ sở hợp lý (rationale), dù bị ép buộc
thế nào, để ngăn chặn cách hiểu của Công giáo. Trong Ga
Thánh Phaolô xác nhận
Thánh Phaolô viết trong thư gởi giáo đoàn Corintô: “Khi ta nâng chén chúc tụng mà cảm tạ Thiên
Chúa, há chẳng phải là dự phần vào Máu Đức Kitô ư? Và khi ta cùng bẻ Bánh
Thánh, đó chẳng phải là dự phần vào Thân Thể Người sao?” (1 Cr 10:16). Vậy
khi chúng ta rước lễ, chúng ta thực sự tham dự vào Mình và Máu Đức Kitô, không
chỉ ăn và uống biểu tượng của Mình và Máu Chúa. Thánh Phaolô đã xác định: “Vì thế, bất cứ ai ăn Bánh hay uống Chén của
Chúa cách bất xứng, thì cũng phạm đến Mình và Máu Chúa. Thật vậy, ai ăn và uống
mà không phân biệt được Thân Thể Chúa, là ăn và uống án phạt mình” (1 Cr 11:27
& 29). Trả lời về “mình và máu” của ai đó nghĩa là phạm trọng tội như
tội giết thân nhân. Sao chỉ ăn bánh và uống rượu “bất xứng” là trọng tội? Phê
bình của Thánh Phaolô tạo ý nghĩa nếu bánh và rượu thực sự trở thành Mình và
Máu Đức Kitô.
Các Kitô hữu đầu tiên
nói gì?
Những người chống Công giáo cũng cho rằng Giáo hội sơ khai
đã coi chương này chỉ mang tính biểu tượng. Thật vậy sao? Chúng ta hãy xem một
số Kitô hữu đầu tiên nghĩ gì, nhớ rằng chúng ta có thể biết nhiều về cách Kinh
thánh được hiểu bằng cách xem xét các bản văn của các Kitô hữu thời sơ khai.
Thánh Inhaxiô thành Antiôkia là môn đệ của tông đồ Gioan và
đã viết thư cho người Smyrnaean vào khoảng năm 110 (trước Công nguyên), nói đến
“những người có ý kiến không chính thống”, rằng “họ không lãnh nhận Thánh Thể và
không cầu nguyện, vì họ không tin Thánh Thể là Mình Máu của Đấng cứu độ Giêsu
Kitô, Thánh Thể Ngài đã chịu khổ nạn vì tội lỗi chúng ta, và Ngài đã phục sinh”.
Bốn mươi năm sau, Thánh Justin Tử đạo viết: “Không như ẩm thực bình thường chúng ta tiếp
nhận, mà vì Đức Giêsu Kitô đã nhập thể bở Lời Thiên Chúa và có cả máu và thịt
để cứu độ chúng ta, như chúng ta được dạy, thực phẩm này đã trở thành Thánh Thể
nhờ Lời Nguyện Thánh Thể, và sự thay đổi của máu thịt để nuôi dưỡng,… Đó là
Mình và Máu của Chúa Giêsu nhập thể” (Lời Xin Lỗi Đầu Tiên 66:1–20).
Origen, trong một bài giảng khoảng năm 244 (trước Công
nguyên), đã chứng thực niềm tin trong bài “Hiện Hữu Thật” (Real Presence): “Tôi muốn khuyên bạn bằng các ví dụ của tôn
giáo. Người ta quen tham dự các mầu nhiệm thánh, vậy bạn hiểu thế nào rồi, khi
bạn lãnh nhận Mình Máu Chúa, bạn phải cẩn trọng đừng để rơi một phần nhỏ nào của
Thánh Thể. Bạn tự thấy mình có tội, và tin đúng như vậy, nếu khinh suất làm mất
một chút Thánh Thể nào” (Bài Giảng về Xh 13:3).
Thánh Cyril thành Giêrusalem, trong một bài giảng giữa thập
niên 300, nói: “Đừng coi bánh và rượu chỉ
đơn giản như thế, vì đó là Mình Máu Đức Kitô, theo cách giải thích của Thầy Chí
Thánh. Cho dù thế nào thì cũng hãy để đức tin xác nhận. Đừng phán đoán theo bản
tính phàm tục, hãy tin tưởng bằng đức tin, đừng nghi ngờ Mình Máu Đức Kitô” (Diễn Văn Giáo Lý: Truyền Phép 4:22:9).
Thật vậy, Giáo hội dạy: “Đây là mầu nhiệm
đức tin”.
Trong bài giảng hồi thế kỷ XV, Thánh Theodore thành
Mopsuestia như muốn nói với giáo phái Evangelical và Fundamentalist ngày nay: “Khi [Đức Kitô] trao bánh, Ngài không nói ‘Đây
là biểu tượng của Mình Thầy’ mà Ngài nói ‘Đây là Mình Thầy’. Cũng vậy, khi Ngài
trao chén, Ngài không nói ‘Đây là biểu tượng của Máu Thầy’ mà Ngài nói ‘Đây là
Mình Thầy’ vì Ngài muốn chúng ta tiếp nhận Thánh Thể, sau khi nhận hồng ân và Thánh
Thần, không theo bản tính tự nhiên, nhưng tiếp nhận chính Mình Máu Chúa” (Bài Giảng Giáo Lý 5:1).
Chứng cớ đồng nhất
Người ta có thể cho rằng Giáo hội sơ khai đã hiểu Ga 6 theo
nghĩa đen. Thật vậy, không có tài liệu nào từ những thế kỷ đầu nói đến các Kitô
hữu nghi ngờ cách hiểu của Công giáo. Không có tài liệu nào được hiểu theo
nghĩa đen bị phản đối và chỉ được chấp nhận theo ẩn dụ.
Tại sao giáo phái Fundamentalist và Evangelical phản đối cách
hiểu thẳng thừng theo nghĩa đen về Ga 6? Đối với họ, các bí tích Công giáo là
sai lầm vì họ hàm ý một thực tế tâm linh (ân sủng) được chuyển tải bằng vật
chất. Đối với họ, điều này có vẻ là vi phạm kế hoạch của Thiên Chúa. Đối với
nhiều người Tin Lành, vật chất không phải không được sử dụng, mà nên tránh.
Bánh và rượu đã được thánh hóa để trở thành Mình và Máu của
Đức Giêsu Kitô Nhập Thể.
TRẦM THIÊN THU (Chuyển ngữ từ Catholic.com)
Tác giả gửi trực tiếp cho LTCGVN
0 nhận xét:
Đăng nhận xét