Thánh trộm lành Dismas
Có lẽ ít người biết ngày 25-3 là lễ Thánh Dismas (cũng viết là Dimas),
trùng với lễ Truyền Tin. Thánh Dismas là ai? Đó là tướng cướp cùng bị đóng đinh
với Chúa Giêsu trên Đồi Sọ, người được nhắc tới trong Phúc Âm theo Thánh Luca,
và là người đã xin Chúa Giêsu nhớ đến mình khi Ngài về Nước của Ngài (Thiên
đàng), trái ngược với tên trộm cùng bị đóng đinh nhưng không ăn năn sám hối, tên
này lại còn cả gan thách thức Chúa Giêsu nữa. Gọi là tên trộm cho “dễ nghe”
thôi, thật ra phải nói là tên cướp mới đúng.
Có hai người cùng bị đóng đinh với
Chúa Giêsu, một bên phải và một bên trái (Mt 27:38, Mc 15:27-28, 32, Lc 23:33,
Ga 19:18), điều mà Thánh sử Mác-cô nói là ứng nghiệm lời của ngôn sứ Isaia (Is
53:12). Theo Thánh sử Mát-thêu và Mác-cô, cả hai tên trộm đều mỉa mai Chúa
Giêsu (Mt 27:44, Mc 15:32).
Tuy nhiên, Thánh sử Luca cho biết
rõ: “Một trong hai tên gian phi bị treo
trên thập giá cũng nhục mạ Người: ‘Ông không phải là Đấng Kitô sao? Hãy tự cứu
mình đi, và cứu cả chúng tôi với!’. Nhưng tên kia mắng nó: ‘Mày đang chịu chung
một hình phạt, vậy mà cả Thiên Chúa, mày cũng không biết sợ! Chúng ta chịu như
thế này là đích đáng, vì xứng với việc đã làm. Chứ ông này đâu có làm điều gì
trái!’. Rồi anh ta thưa với Đức Giêsu: ‘Ông Giêsu ơi, khi ông vào Nước của ông,
xin nhớ đến tôi!’. Và Người nói với anh ta: ‘Tôi bảo thật anh, hôm nay, anh sẽ
được ở với tôi trên Thiên Đàng” (Lc 23:39-43). Chắc hẳn không ai sướng như
tử tội này.
Thánh Augustinô không nói tên người
trộm lành, nhưng cho rằng có thể người trộm lành đã được rửa tội vào một lúc
nào đó. Theo truyền thống, người trộm lành bị đóng đinh trên cây thập tự ở bên
tay phải của Chúa Giêsu, còn người kia ở bên tay trái. Vì thế, sự miêu tả về
cuộc đóng đinh thường cho thấy đầu Chúa Giêsu ngả sang bên phải, cho thấy Ngài
chấp nhận người trộm lành. Theo Giáo hội Chính thống Nga, thập tự thường được
làm bằng ba thanh gỗ: thanh bên trên ghi “bảng chữ” (titulus), đó là tấm bảng ghi
chữ mà chính quan Phong-xi-ô Phi-la-tô đã viết và cho lính đóng phía trên đầu của
Chúa Giêsu; thanh ngang dài hơn để đóng hai tay của Chúa Giêsu; và thanh bên
dưới để đóng chân của Chúa Giêsu.
Theo Thánh Gioan Chrysostom, người
trộm lành ở trong hoang địa để cướp của và giết người nên mới đáng tử hình trên
thập tự. Theo Thánh GH Grêgôriô Cả, người trộm lành đã phạm tội máu, ngay cả
máu của người anh em.
Sự trở lại của người trộm lành được
dùng làm gương sáng về khoảnh khắc sám hối cần thiết để được hưởng ơn cứu độ
qua Đức Kitô: nhận biết tội mình, ăn năn sám hối, chấp nhận Đức Kitô và hưởng
sự sống đời đời. Hơn nữa, có sự tranh luận rằng Phép Rửa không cần thiết để được
cứu độ vì người trộm lành đã không có cơ hội lãnh bí tích Thánh Tẩy. Tuy nhiên,
người trộm lành đã được “rửa tội bằng máu”. Và ngày nay, chúng ta có thể gọi người
trộm lành là Thánh Trộm Lành.
Chỉ có Phúc Âm theo Thánh Luca mô
tả một trong hai tên trộm sám hối, nhưng không hề nói tên gì. Về sau, người
trộm lành vô danh đó được gọi là Dismas trong Phúc Âm theo Ni-cô-đê-mô (Gospel
of Nicodemus), có từ thế kỷ IV. Tên gọi Dismas được phỏng theo âm của tiếng
Hy-lạp, nghĩa là “hoàng hôn” hoặc “sự chết”. Tên của người trộm dữ là Gestas. Trong
cuốn “Cuộc đời Người Trộm Lành” (Life of the Good Thief – Histoire Du
Bon Larron, bản tiếng Pháp xuất bản năm 1868, bản tiếng Anh xuất bản năm 1882),
của tác giả Jean Joseph Gaume. Thánh Augustinô nói rằng tên trộm này đã nói với
Chúa Giêsu: “Ôi người con phúc lành nhất
trong các người con, nếu có thời gian khi tôi nài xin lòng thương xót của Ngài,
xin nhớ đến tôi và đừng quên những gì đã qua hôm nay”. Chân phước Anne
Catherine Emmerich đã thấy Thánh Gia “mệt mỏi và không ai giúp đỡ”. Theo Thánh
Augustinô và Thánh Phêrô Đamianô, Thánh Gia đã gặp mặt Dismas trong các trường
hợp đó.
Ngụy kinh Arabic Infancy Gospel gọi
hai tên trộm là Titus và Dumachus, rồi kể chuyện về cách Titus (tên trộm lành) đã
ngăn cản các tên trộm khác không cướp Đức Maria và Đức Giuse trên đường trốn
sang Ai-cập. Theo truyền thống Chính thống Nga, tên của người trộm lành là “Rakh”
(tiếng Nga, nghĩa là Рах).
Sách Các Vị Tử Đạo của Rôma có nói
tới tên trộm lành ở Giêrusalem, người này đã thú tội với Chúa Giêsu trên Thập
giá nên xứng đáng được nghe Ngài xác nhận: “Tôi
bảo thật anh, hôm nay, anh sẽ được ở với tôi trên Thiên Đàng” (Lc 23:43).
Một số thành phố đã lấy tên người
trộm lành, như TP San Dimas (Thánh Dimas) ở California (Hoa Kỳ). Cũng có những
nhà thờ cũng dùng tên người trộm lành: Nhà thờ Người Trộm Lành ở Kingston
(Ontario, Canada), Nhà thờ Thánh Dismas (Saint Dismas Church) ở Waukegan,
Illinois, và Nhà thờ Thánh Trộm Lành Dimas (St. Dimas the Good Thief) ở Dannemora
(New York, Hoa Kỳ).
TRẦM THIÊN THU
0 nhận xét:
Đăng nhận xét