LTCGVN (04.08.2013)
Chân dung Thánh
Gioan Maria Vianney
Hồi thiếu niên,
tôi được biết Thánh LM Gioan Maria Vianney qua các tập truyện Hạnh Các Thánh,
và tôi đã rất “ấn tượng” với vị thánh “không giống ai” này. Việc Chúa làm quá
kỳ lạ! Quả thật, “điều gì là không thể với loài người thì vẫn có thể đối với
Thiên Chúa” (x. Mt 19:26). Ngài bị rủa là “con lừa”, nhưng “con lừa” Vianney đã
làm nên trò trống đáng kể!
Cha mẹ ngài là ông Matthêu Vianney
và bà Maria Beluze, cả hai là người Pháp. Gia đình có 6 anh chị em, Thánh Gioan
Vianney là con thứ tư. Gia đình Vianney nhân hậu, hay giúp người nghèo, và đã
từng đón tiếp Thánh Bênêđictô Giuse Labre (bổn mạng những người đi bộ) khi
thánh nhân đi qua xứ Dardilly trên đường tới Rôma.
Mẹ của Thánh Gioan Vianney là một
phụ nữ rất sùng đạo, bà cho con trai biết đạo rất sớm. Thánh Gioan Vianney nói:
“Tôi mắc nợ mẹ tôi, các nhân đức của mẹ
tôi dễ dàng đi vào lòng con cái, và con cái sẵn sàng làm những gì được nhìn
thấy”. Ngài có bản chất tốt, với đôi mắt xanh và tóc nâu. Về sau, ngài nói:
“Khi tôi còn nhỏ, tôi không biết điều
xấu. Tôi quen như thế nơi tòa cáo giải, từ miệng của các hối nhân”.
Thánh Gioan Vianney là người có cách
nhìn xuyên suốt mọi trở ngại và có những hành vi tưởng chừng như không thể có.
Ngài khao khát làm linh mục nhưng lại không đủ điều kiện vào chủng viện, vì sức
học quá yếu kém nên ngài đã phải cố gắng hết sức để có thể vượt qua chính mình.
Thời đó, La ngữ là ngôn ngữ chính
của Giáo hội, vì thế mà chủng viện được gọi là Trường La-tinh. Nhưng ngài không
học nổi La ngữ nên buộc ngài phải dừng bước. Nhưng mơ ước làm linh mục trong
ngài vẫn cháy bỏng khiến ngài tự tìm thầy dạy riêng. Sau thời gian dài vật lộn với
sách vở, ngài được thụ phong linh mục. Thánh Ý Chúa thật kỳ diệu!
Ngài muốn dâng hiến vì vinh danh
Thiên Chúa và cứu các linh hồn. Ngài quyết tâm phải thánh thiện từ nhỏ, và điều
đó đã hoàn tất nơi ngài. Mọi lời ngài nói ra đều được nói bằng tâm tình sùng
kính và yêu mến Chúa. Thành công của ngài khó ai có thể bắt chước. Ảnh hưởng
của ngài không thể bỏ qua, và kết quả không thể tranh luận.
Lúc 20 tuổi, ngài rất khó khăn để
học làm linh mục. Sau nhiều gian truân lắm, thầy Gioan Vianney mới được chấp
nhận trở thành linh mục. Thầy Mathias Loras, có thể là người thông minh nhất
của ngài trong chủng viện, được phân công giúp ngài học, và cũng rất nóng tính.
Một hôm, hết chịu nổi khả năng của Gioan Vianney, Mathias Loras (12 tuổi) đã
bạt tai Gioan Vianney trước mặt các chủng sinh khác. Mathias Loras thấy nóng
mặt, nhưng cậu vẫn quỳ xuống trước mặt Gioan Vianney để xin lỗi. Mathias Loras
có một trái tim vàng. Gioan Vianney cảm thấy buồn và bật khóc, rồi ôm lấy
Mathias Loras đang quỳ dưới chân mình. Việc này bắt đầu một tình bạn khăng
khít. Mathias Loras về sau làm nhà truyền giáo tại Hoa Kỳ, rồi làm giám mục
giáo phận Dubuque, nhưng không bao giờ quên kỷ niệm xưa.
Một ngày kia, một giáo sư thần học
thừa lệnh giám mục đến khảo sát Gioan Vianney xem có đủ khả năng học vấn để
tiến tới chức linh mục hay không. Tuy đã cố hết sức học hành, nhưng thầy Gioan
Vianney vẫn không thể trả lời được câu nào cho trôi chảy. Bực mình và nổi nóng,
vị giáo sư đập bàn nói: “Gioan Vianney,
anh dốt đặc như con lừa! Với một con lừa như anh, Giáo hội hy vọng làm nên trò
trống gì chứ?”. Nếu ở Việt Nam, chắc hẳn Gioan Vianney bị rủa là “dốt đặc
cán mai” hoặc “đầu bã đậu”.
Tuy nhiên, Gioan Vianney vẫn khiêm
tốn và bình tĩnh trả lời: “Thưa cha, ngày xưa Samson chỉ dùng một cái
xương hàm con lừa mà đánh bại 3.000 quân Philitinh. Vậy với cả con lừa này,
Thiên Chúa không làm được việc gì sao?”. Quá tuyệt vời! Tuy học lực kém
cỏi, chẳng bằng ai, nhưng ngài lại có cách trả lời rất thông minh. Đúng là Chúa
Thánh Thần tác động nơi ngài!
Và rồi “con lừa” Gioan Vianney đã
làm nên trò trống là làm rạng danh Thiên Chúa và mưu ích cho Giáo hội rất
nhiều. Cùng với Catherine Lassagne và Benedicta Lardet, ngài đã lập Nhà La
Providence (Chúa Quan Phòng), một nhà dành cho các cô gái “sa cơ, lỡ vận”. Ngài
tin rằng Thiên Chúa sẽ ban các điều cần cho tinh thần và thể lý của những người
coi Nhà Chúa Quan Phòng là nhà của mình.
Những việc “bất khả thi” luôn ám
ảnh ngài. Tài mọn, trí hèn, học kém, nhưng ngài vẫn được “đặc cách” thụ phong
linh mục vào năm 1815, lúc ngài 29 tuổi. Sau 3 năm ở xứ Ecully, ngài được bổ
nhiệm về xứ Ars – một giáo xứ nhỏ và “hoang vu” tại Pháp quốc. Khi vừa đặt chân
đến xứ Ars, ngài đã quỳ xuống hôn mảnh đất này. Hành động đặc biệt này đã được
Chân phước GH Gioan Phaolô II noi gương mỗi khi ngài đến nơi nào đó.
Trong thời gian quản nhiệm xứ Ars, một
xứ nhỏ nhưng “rắc rối” đủ chuyện, ngài gặp nhiều giáo dân sống lạnh nhạt và
sống khá “thoải mái”. Ngài muốn giúp họ ăn chay nghiêm ngặt và ngủ ít vào ban
đêm, vì có một số quỷ chỉ có thể bị xua đuổi bằng việc cầu nguyện và ăn chay.
Lm Gioan Vianney cố gắng đạt được
điều mà nhiều linh mục ước muốn, nhưng đó là điều khó. Không thể làm trong một
sớm một chiều, mà phải kiên nhẫn thay đổi từng chút. Ngài nhận định: “Nếu
một linh mục không muốn mất linh hồn, thì ngay khi giáo xứ gặp rắc rối, linh
mục đó phải vượt qua mọi toan tính của con người, không sợ bị khinh thường và bị
thù ghét. Linh mục đó không cần phải biện hộ, dù bị sát hại. Mục tử muốn làm sứ
vụ thì luôn phải cầm gươm trong tay. Chính Thánh Phaolô đã nói với giáo đoàn
Corintô: Phần tôi, tôi rất vui lòng tiêu phí tiền của, và tiêu phí cả sức lực
lẫn con người của tôi vì linh hồn anh em. Phải chăng vì yêu mến anh em nhiều
hơn mà tôi được yêu mến ít hơn?”. (*)
Trong các bài giảng đầu tiên, Thánh
Gioan Vianney đã phản đối các thói hư tật xấu của dân xứ Ars: Báng bổ, nguyền
rủa, không coi trọng ngày Chúa nhật, chỉ ưa tụ tập ăn nhậu và múa hát ở các
quán xá, hát những bài ca trơ trẽn và ăn nói tục tĩu. Ngài nói: “Quán xá là cửa hàng của ma quỷ, là trường
học của hỏa ngục, là thị trường buôn bán các linh hồn, là nơi làm tan vỡ các
gia đình, là nơi làm cho sức khỏe bị hao mòn, là nơi xảy ra các cuộc cãi vã và giết
người”.
Thánh Gioan Vianney không bao giờ nghĩ
xứ Ars sẽ thay đổi cho đến khi có 200 người sống theo Mười Điều Răn của Chúa, Sáu
Điều Răn của Giáo hội và hoàn tất nhiệm vụ trong cuộc sống. Điều này có
đòi hỏi quá nhiều để đổi lấy Nước Trời? Chúa Giêsu nói: “Nếu người ta được cả thế giới mà phải thiệt
mất mạng sống thì nào có lợi gì? Hoặc người ta sẽ lấy gì mà đổi mạng sống
mình?” (Mt 16:26; Mc 8:34; Lc 9:22). Nếu chúng ta hỏi họ làm gì trong ngày
Chúa nhật, có thể họ sẽ trả lời: “Tôi
bán linh hồn cho ma quỷ và đóng đinh Chúa Giêsu... Tôi đã được tiền định xuống
hỏa ngục...”. Đó có thể là lời được nói ra hoặc chỉ được nói thầm
trong lòng!
Thánh Gioan Vianney phải mất 10 năm
mới có thể thay đổi dân xứ Ars. Không còn làm việc ngày Chúa nhật, nhà thờ
càng ngày càng đông người, không còn say xỉn. Cuối cùng, các quán rượu
đóng cửa vì không có khách, và các cuộc cãi vã trong gia đình cũng hết. Lòng
chân thật trở nên tính cách chung. Thánh Gioan Vianney viết: “Xứ Ars không còn là xứ Ars xưa nữa”, vì
cả xứ đã thay đổi tận gốc rễ. Cả xứ Ars trở nên một cộng đoàn đạo
hạnh. Ngài vui mừng dạy giáo lý cho trẻ em và dạy chúng làm bổn phận.
Thánh Gioan Vianney thánh hóa mình
trong công việc và luôn sống trong thế giới siêu nhiên, nhưng vẫn hoàn thành
nhiệm vụ của một con người và một linh mục. Ngài nói: “Thật tốt đẹp biết bao khi làm mọi việc đều kết hiệp với Thiên Chúa
nhân lành! Hồn tôi ơi, hãy can đảm! Nếu ngươi làm việc với Thiên Chúa, ngươi sẽ
thực sự làm việc, và Ngài sẽ chúc lành cho công việc. Ngươi sẽ bước đi và Ngài
sẽ chúc lành cho những bước chân. Mọi thứ đều được ghi công. Hãy dâng mọi đau
khổ nhỏ lên cho Chúa. Tốt đẹp biết bao nếu biết dâng mình, dâng ngày, dâng mọi
sự cho Chúa!”.
Trong thư an ủi người anh em họ là Lm
Chalovet, Thánh Gioan Vianney viết: “Tôi
vội viết những dòng này để nói anh đừng bỏ đi, dù có những thử thách mà Chúa
muốn anh chịu đựng. Hãy can đảm! Nước Trời đủ để làm phần thưởng cho anh. Hãy
nhớ rằng ma quỷ trong thế giới này muốn giành lấy các Kitô hữu tốt lành. Anh
đang trong hành trình tử đạo. Nhưng phúc thay nếu anh là người tử đạo vì bác ái!
Đừng để mất triều thiên vinh hiển đó. Chính Chúa Giêsu đã nói: ‘Phúc cho ai
chịu bách hại vì Ta’. Xin chào tạm biệt. Hãy kiên trì và chúng ta sẽ gặp lại
nhau trên Nước Trời... Hãy can đảm lên, hỡi người anh em! Chúng ta sẽ sớm thấy
Thiên đàng vinh quang. Sẽ không còn thập giá cho chúng ta! Thật là thiên phúc! Chúa
Giêsu đã yêu chúng ta quá nhiều và Ngài sẽ làm cho chúng ta hạnh phúc!”.
Từ nhỏ, Thánh Gioan Vianney đã yêu
mến Đức Mẹ. Khi là linh mục, ngài luôn cố gắng truyền bá lòng sùng kính Đức Mẹ.
Các gia đình trong xứ Ars đều có tượng Đức Mẹ trước nhà, và trong nhà nào cũng
có ảnh Đức Mẹ với chữ ký “M. le Curé” (Cha sở Maria, tức là Lm Gioan Maria
Vianney). Năm 1814, ngài cho dựng tượng Đức Mẹ Vô Nhiễm tại nhà thờ xứ. Tám năm
trước đó, ngày 1-5-1836, ngài đã dâng xứ Ars cho Đức Mẹ Vô Nhiễm. Những ngày lễ
Đức Mẹ, giáo dân rước lễ rất đông, và nhà thờ không bao giờ vắng người. Chiều
các ngày lễ Đức Mẹ, không ai muốn bỏ lỡ các bài giảng của ngài về Đức Mẹ. Người
nghe rất phấn khởi khi nghe ngài nói về sự thánh thiện, sức mạnh và tình yêu
của Đức Mẹ.
Giáo dân xứ Ars nói với nhau: “Cha
xứ của chúng tôi luôn làm những điều ngài nói và thực hiện những điều ngài
giảng. Không bao giờ thấy ngài nghỉ ngơi thoải mái”. Ngài ăn chay
nghiêm ngặt, đến nỗi chỉ còn da bọc xương. Ngài ngủ ít, mà chỉ nằm trên chiếc chiếu
giản dị, và việc ăn uống của ngài cũng rất sơ sài, có khi chỉ là mấy củ khoai. Thánh
Gioan Vianney đọc sách nhiều, và thường đọc hạnh các thánh. Ngài ấn tượng với
cách sống thánh thiện của các thánh, ngài muốn chính ngài và người khác cũng
noi theo những tấm gương đạo đức đó. Cách
sống của ngài khiến chúng ta phải thẳng thắn tự xét mình rất nhiều! Đúng là
“lời nói lung lay, gương bày lôi kéo”.
Ngài nói: “Nếu chúng ta không là thánh bây giờ, thật bất hạnh cho chúng ta, vì
thế mà chúng ta phải nên thánh ngay bây giờ. Trong lòng chúng ta không có tình
yêu thì chúng ta sẽ không bao giờ có thể làm thánh”.
Từ năm 1827, bắt đầu có nhiều người
đổ về xứ Ars. Khách hành hương đến từ Pháp, Bỉ, Anh và từ Mỹ châu. Động lực
chính của khách hành hương là muốn xưng tội với vị thánh sống và nghe lời
khuyên của cha sở thánh thiện của xứ Ars. Tất cả là hồng ân Chúa, việc Chúa
làm, chứ ngài không bao giờ xía vào chuyện riêng của người khác. Ngài hoàn toàn
không tò mò, thọc mạch, hoặc chỉ trích giáo dân. Cũng như Thánh Giám mục
Phanxicô Salê, ngài có biệt tài “thấy những cái mà người khác không thấy”. Khi
giải tội, ngài thực sự thương yêu các hối nhân, đến nỗi ngài thường khóc ngay
tòa giải tội. Người ta hỏi sao ngài khóc thì ngài trả lời: “Tôi
khóc vì bạn không khóc”.
Người ta nói rằng “phép lạ vĩ đại
của cha sở xứ Ars là tòa cáo giải”, vì ngài giải tội suốt ngày suốt đêm. Cũng
có người nói rằng “phép lạ vĩ đại nhất của cha sở xứ Ars là hoán cải tội nhân”.
Một hôm, có người tới xưng tội, người này chỉ đến nhà thờ vào ngày lễ Giáng
sinh và Phục sinh. Thánh Gioan Vianney hỏi: “Ông
xưng tội bao lâu rồi?”. Người này trả lời: “Bốn mươi năm rồi”. Ngài ngạc nhiên: “Bốn mươi năm thật sao?”. Người này nói: “Dạ, đúng là bốn mươi năm”. Và rồi người đàn ông này đã trở lại và
chết tốt lành.
Ngày nay, mỗi năm có hơn 500.000 lượt
người đến thăm giáo xứ nhỏ bé Ars để kính viếng thi-hài-không-hư-nát của một
Đại thánh nhân của Giáo hội Công giáo. Cuộc đời Thánh Gioan Vianney là câu
chuyện dài về sự thánh thiện và đức khiêm nhường, ngài có trí thông minh kém
cỏi nhưng rất thông minh về Thiên Chúa. Ngài chỉ thành công khi trở thành linh
mục, ngài đã hoán cải cuộc đời rất nhiều tội nhân và ảnh hưởng mọi lớp người.
Suốt đời linh mục, ngài rất coi trọng việc giải tội vì ngài
muốn mọi tội nhân được giải hòa với Thiên Chúa. Từ năm 1827, Lm Gioan Vianney
trở nên nổi như cồn khắp thế giới, người từ khắp nơi bắt đầu tuôn đến xứ Ars để
được gặp “thánh sống” và xin ngài linh hướng. Năm 1855, số khách hành
hương lên tới 20.000 lượt người mỗi năm. Do đó, có những ngày ngài giải tội 11
giờ hoặc 12 giờ vào mùa Đông, và thậm chí là 16 giờ vào mùa Hè. Ngài không hề
nghĩ tới việc nghỉ hưu. Khi nhiều người biết đến ngài, ngài dành thêm thời gian
để phục vụ Thiên Chúa, thậm chí ngài có rất ít thời gian để ngủ vì ngài thường
xuyên bị ma quỷ “quấy rầy”.
Ngài không hề nghĩ tới việc nghỉ hưu. Khi nhiều người biết đến ngài, ngài dành thêm thời
gian để phục vụ Thiên Chúa, thậm chí ngài có ít thời gian để ngủ vì thường
xuyên bị ma quỷ “quấy rầy”. Ăn ít và ngủ ít, khuôn mặt ngài rất khắc khổ,
má hóp, da nhăn, tóc hóa “bạch kim” vì hết mình làm công việc mục vụ đến nỗi
quên cả chăm sóc bản thân và hành xác theo quan niệm ngày xưa. Ngài rất sùng
kính Đức Mẹ và Thánh Philomena – Trinh nữ Tử đạo, vì chính ngài đã cầu xin
Thánh nữ chữa khỏi bệnh cho ngài.
Thánh Gioan Vianney sinh sinh ngày
8-5-1786 tại TP Dardilly (Pháp quốc). Ngày 4-8-1859, Lm Gioan Vianney trút hơi
thở cuối cùng để về với Chúa tại xứ Ars (Pháp quốc), làm cha sở xứ Ars được 41
năm. Ngài được ĐGH Piô X tôn phong chân phước, và được ĐGH Piô XI tôn phong
hiển thánh năm 1925. Ngài còn được tôn phong là bổn mạng các linh mục, thế
nhưng có những linh mục vẫn chưa thực sự noi gương ngài để trở thành khí cụ hiệu
quả của Thiên Chúa!
Cuộc đời Thánh Gioan Maria Vianney
là mục tử đích thực, vì ngài đã thực sự hoàn tất theo Thánh Ý Chúa, đúng như
lời Thầy Chí Thánh Giêsu đã xác định: “Con Người đến không phải để được người ta
phục vụ, nhưng là để phục vụ, và hiến mạng sống làm giá chuộc muôn người”
(Mt 20:28; Mc 10:45).
Trong phòng áo lễ của tu viện, Chân
phước Mẹ Têrêsa Calcutta treo tấm bảng ghi: “Xin
linh mục của Chúa dâng lễ này như Thánh lễ mở tay, như Thánh lễ sau cùng, như
Thánh lễ chỉ dâng duy nhất một lần trong đời mà thôi”. Một nữ tu mà có ý
tưởng sâu sắc, đầy chất thần học, và ý hướng thánh thiện quá, vì cử hành thánh
lễ là cử hành bí tích, nhiệm vụ rất quan trọng!
Có quy-trình-trao-đổi thế này: Nếu linh mục là vị Thánh, giáo
dân sẽ thánh thiện; nếu linh mục thánh thiện, giáo dân sẽ tốt lành; nếu
linh mục tốt lành, giáo dân sẽ tử tế; nếu linh mục tử tế, giáo dân sẽ
vô tín ngưỡng. Thánh Gioan Vianney đã và đang nhắc nhở chúng ta nhiều điều
lắm! Hãy tự đấm ngực chứ đừng vỗ ngực, tự nhận lỗi mình, đừng biện hộ bằng
những cái NẾU, VÌ, BỞI, TẠI, GIÁ MÀ,...
Lúc sinh thời, Thánh Giáo hoàng Piô X (1835-1914) đã xác định: “Tôi sinh ra nghèo hèn, tôi sống nghèo hèn, tôi sẽ chết nghèo hèn”. Ngài đã tỏ ra lúng túng vì một số
nghi thức long trọng dành cho ngài trong lễ đăng quang giáo hoàng. Ngài nói
trong nước mắt: “Nhìn kìa! Người ta cho
tôi mặc đẹp biết bao!”. Rồi ngài nói thêm: “Phải chấp nhận như thế là việc đền tội. Họ dẫn tôi đi với lính tráng
vây quanh như Chúa Giêsu khi Ngài bị bắt trong vườn Gếtsimani vậy”. Hay
quá! Tuyệt quá! Nhân đức quá!
Hình ảnh vị Giáo hoàng Phanxicô
đang cho chúng ta thấy rõ nét chân dung Đức Kitô: Nghèo khó, khiêm nhường, giản
dị, hòa nhã, tươi cười,…
Ngày 9-7-2013, trong khu vườn Vương
Cung Thánh Đường Buenos Aires, nơi trước đây ĐHY Jorge Mario Bergoglio đã cai
quản trước khi trở thành vị Giáo hoàng của Mỹ Châu Latin đầu tiên trên thế
giới, bỗng dưng xuất hiện bức tượng chân dung ĐGH Phanxicô. Bức tượng chân dung
này do nghệ sĩ Fernando Pugliese thiết kế, và họ cũng chỉ muốn tỏ lòng quý mến
ngài thôi. Nhưng khi hay tin như vậy, ngài đã gọi điện thoại cho những người
hữu trách phải gỡ bỏ ngay lập tức bức tượng tạc ngài ra khỏi khu vườn đó. Độc
đáo lắm!
Và rồi ngày 22-7-2013, khi đáp trực
thăng tới Rio de Janeiro để tham dự Ngày Giới trẻ Thế giới, ĐGH Phanxicô đã
đích thân xách cặp chứ không để cho ai xách dùm. Ngài muốn đến gần các bạn trẻ
nhưng không ai cho ngài tới vì lý do an ninh, ngài bảo: “Tôi như bị nhốt trong lồng vậy”. Chúng ta phải suy nghĩ nhiều mà
chấn chỉnh cách sống và lề thói làm việc. Vì chúng ta còn rất quan liêu, mỗi
cấp mỗi “định dạng” và “mặc định” khác nhau. Hãy “sớ gáy” mình trước, đừng vội trách
ai!
Lạy Thánh Gioan Vianney, xin cho chúng con biết noi gương thánh thiện
của ngài, và xin nguyện giúp cầu thay cho chúng con để chúng con có thể mau mắn
hoán cải và sống theo lệnh truyền của Chúa Giêsu: “Hãy nên hoàn thiện như Cha trên trời là Đấng hoàn thiện” (Mt 5:48).
TRẦM THIÊN THU
(*) 2 Cr 12:15
Tác giả gửi trực tiếp cho LTCGVN
0 nhận xét:
Đăng nhận xét